Działalność nierejestrowana 2025 – jak legalnie dorobić bez zakładania firmy?

Chcesz zarabiać na swoim hobby albo sprzedawać rękodzieło, ale przeraża Cię myśl o zakładaniu firmy, płaceniu ZUS-u i składaniu deklaracji co miesiąc? Działalność nierejestrowana może być idealnym rozwiązaniem.

Co to jest działalność nierejestrowana?

To drobna działalność zarobkowa, którą możesz prowadzić bez zakładania firmy, jeśli nie przekraczasz miesięcznego limitu przychodów. W 2025 roku limit ten wynosi 3499,50 zł (czyli 75% minimalnego wynagrodzenia).

Przykłady:

Sprzedajesz biżuterię na Instagramie.
Robisz okazjonalnie torty na zamówienie.
Piszesz lub korygujesz teksty na zlecenie.
Sprzedajesz gotowe produkty cyfrowe.

Ważne: działalność nierejestrowana może być łączona z pracą na etacie, zleceniu czy umowie o dzieło. Oba źródła przychodu rozliczasz razem w rocznym PIT-36. Jednak jeśli kiedykolwiek miałeś firmę, muszą minąć co najmniej 60 miesiące od jej zamknięcia (lub zawieszenia), żebyś mógł skorzystać z tej formy zarobkowania. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest liczone jak jej niewykonywanie.

Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

Jeśli:

przekroczysz miesięczny limit przychodu – masz 7 dni na rejestrację w CEIDG,
prowadzisz działalność wymagającą koncesji (np. sprzedaż alkoholu),
chcesz świadczyć usługi, które podlegają szczególnym przepisom (np. organizacja wycieczek, fryzjer, kosmetyczka).

Uwaga! Musisz uzyskać identyfikator podatkowy NIP, jeśli:

jesteś zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług lub
prowadzisz ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Jakie są obowiązki?

Działalność nierejestrowana to spora wolność, ale też kilka prostych obowiązków:

Prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży (nie musi być prowadzona w profesjonalnym programie, możesz to zrobić np. w formie papierowej lub w Excelu. Ważne, aby sprzedaż została wykazana nie później niż przed dokonaniem następnej sprzedaży).

W przypadku, gdy Twoja ewidencja będzie prowadzona nierzetelnie lub nie będzie prowadzona w ogóle, a na podstawie dokumentacji nie będzie możliwe ustalenie wartości sprzedaży, organ podatkowy sam określi wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego. Jeżeli nie będzie można określić przedmiotu opodatkowania, kwota podatku zostanie ustalona na 22%.

Na żądanie klienta wystawienie rachunku lub faktury
Rozliczenie się raz w roku na formularzu PIT-36 (dział „działalność nierejestrowana”).
Przestrzeganie praw konsumenta, m.in. prawa do reklamacji i zwrotu.

Prowadząc działalność nierejestrowaną, nie jesteś przedsiębiorcą, ale jeśli świadczysz usługi (np. korepetycje, copywriting, montaż wideo), to prawnie zawierasz umowę zlecenia. Twój zleceniodawca musi wtedy zgłosić Cię do ZUS i opłacić odpowiednie składki. Z kolei jeśli sprzedajesz gotowe rzeczy – np. rękodzieło, ebooki, wypieki – to jest to umowa sprzedaży, która nie wiąże się z obowiązkiem składek ZUS. W takiej sytuacji możesz działać swobodnie, o ile nie przekraczasz miesięcznego limitu przychodu (3499,50 zł w 2025 roku).

Różnica pomiędzy wyliczeniem przychodów w celu ustalenia limitu a przychodów do PIT:

Limit przychodów (w 2025 roku 3499,50 zł miesięcznie): do tego limitu liczy się przychód należny czyli to co Ci się należy, nawet jeśli klient jeszcze nie zapłacił (Jeśli w marcu wystawisz fakturę na 2000 zł, a klient zapłaci dopiero w maju — to i tak 2000 zł liczy się do limitu w marcu)

Przychód wykazany na PIT: Tutaj liczy się to, co faktycznie dostałeś na konto lub do ręki, czyli tzw. przychód kasowy. W PIT-36 wykazujesz tylko to, co fizycznie wpłynęło do Ciebie w danym roku (Np. gotówka, przelew od klienta lub inna usługa, którą otrzymałeś w formie zapłaty). Możesz pomniejszyć ten przychód o koszty uzyskania przychodu, jeśli je udokumentujesz (np. zakup materiałów, energii, opakowań itp.).

Uwaga! Do przychodu nie wliczasz np. towarów zwróconych przez klienta lub rabatów

Prowadząc działalność nierejestrowaną, nie masz obowiązku odprowadzania miesięcznych zaliczek na podatek. Rozliczasz podatki dopiero w zeznaniu rocznym składanym do 30 kwietnia za rok poprzedni.

Kasa fiskalna – czy potrzebna?

Jeśli Twój roczny obrót nie przekracza 20 000 zł, nie musisz mieć kasy. Ale są wyjątki – np. jeśli sprzedajesz elektronikę lub prowadzisz usługi kosmetyczne – wtedy kasa jest obowiązkowa niezależnie od wysokości obrotu.

Czy trzeba się rejestrować do VAT?

Nie, większość osób prowadzących działalność nierejestrowaną nie musi rejestrować się jako podatnik VAT. Obowiązuje tzw. zwolnienie podmiotowe, jeśli Twój obrót nie przekracza 200 000 zł rocznie. Ale! Są wyjątki – jeśli sprzedajesz np. perfumy, elektronikę, świadczysz usługi kosmetyczne czy doradcze – możesz być zobowiązany do rejestracji do VAT.

Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?

Działalność nierejestrowaną może prowadzić wyłącznie osoba fizyczna, ale w niektórych przypadkach obowiązują dodatkowe warunki.

Cudzoziemcy

Od czerwca 2025 r. cudzoziemcy mogą prowadzić działalność nierejestrowaną w Polsce, jeśli mają legalny tytuł pobytowy umożliwiający prowadzenie działalności gospodarczej.

Przykładowe dokumenty:

zezwolenie na pobyt stały
zezwolenie na pobyt czasowy (np. w związku z obywatelem Polski)
Karta pobytu
Karta Polaka
Niebieska Karta UE
status uchodźcy
pobyt rezydenta długoterminowego UE

Bez dodatkowych formalności mogą działać też:

obywatele UE, EOG, Szwajcarii i USA
obywatele Ukrainy z legalnym pobytem i numerem PESEL

Osoby niepełnoletnie

Mogą działać, ale z ograniczeniami. Osoby od 13. roku życia potrzebują zgody rodzica lub opiekuna prawnego na zawieranie umów czy sprzedawanie produktów.

Osoby bezrobotne

Bezrobotni mogą prowadzić działalność nierejestrowaną tylko wtedy, gdy sprzedają produkty (np. rękodzieło). Jeśli jednak działają na podstawie umowy zlecenia, o dzieło lub agencyjnej – tracą status bezrobotnego. Dodatkowo gdy ich przychody przekroczą 50% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie – tracą status bezrobotnego.

Urzędnicy

Mogą działać nierejestrowanie, o ile wewnętrzne regulaminy ich urzędu nie zakazują dodatkowych aktywności zarobkowych. Często potrzebna jest zgoda dyrektora generalnego.

Rolnicy

Rolnicy mogą prowadzić działalność nierejestrowaną, ale tylko jeśli nie dotyczy ona rodzajów działalności wykluczonych z ustawy Prawo przedsiębiorców.

Jakie są korzyści z działalności nierejestrowej

-nie musisz zgłaszać działalności w CEIDG, urzędzie skarbowym i GUS

-nie płacisz składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ani ubezpieczenia zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej

-nie musisz płacić zaliczek na podatek

-nie musisz płacić podatku VAT

-nie musisz prowadzić skomplikowanej księgowości tylko uproszczoną ewidencję sprzedaży.

Kiedy działalność trzeba zarejestrować mimo nieprzekroczenia limitu?

Musisz zarejestrować firmę, nawet jeśli planujesz niewielkie przychody, ale działalność, którą chcesz prowadzić:

wymaga zezwolenia, koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej
została zdefiniowana w przepisach jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców.

W tych przypadkach działalność nie może być wykonywana bez rejestracji.

Przykłady działalności gospodarczych, do których prowadzenia potrzebne jest zezwolenie, koncesja albo wpis do rejestru działalności regulowanej, to: ochrona osób lub mienia, sprzedaż alkoholu, organizacja imprez turystycznych lub usługi detektywistyczne.

Czy działalność nierejestrowana podlega kontroli?

Tak – brak obowiązku rejestracji w CEIDG nie oznacza braku kontroli. Działalność nierejestrowana może być sprawdzana m.in. przez urząd skarbowy, Sanepid (np. przy sprzedaży żywności) czy UOKiK i UODO (jeśli łamane są prawa konsumenta lub RODO).

Pamiętaj – nawet jeśli jesteś zwolniony z VAT, musisz prowadzić ewidencję sprzedaży. To ona pozwala udowodnić, że wszystko robisz zgodnie z przepisami.